Trẻ béo phì giảm cân đúng cách

Bác sĩ Ngô Thị Xuân Bích, Khoa Dinh dưỡng, Bệnh viện Phụ sản Đà Nẵng trả lời:

Cả phương pháp nhịn ăn hay cắt giảm đều không đúng.

Nhịn ăn để giảm cân là một quan niệm sai lầm đối với cả người lớn và trẻ em, vì nhịn ăn có xu hướng ăn quá nhiều vào bữa tiếp theo, dẫn đến nhiều chất béo hơn. Ngoài ra, nhịn ăn còn khiến trẻ cảm thấy mệt mỏi, giảm khả năng học tập, rối loạn chuyển hóa …

Quan niệm sai lầm thứ hai là hạn chế hoặc không cho trẻ uống sữa, trong khi sữa và các sản phẩm từ sữa là thực phẩm bổ sung canxi cho trẻ vì canxi trong sữa rất dễ hấp thu và đồng hóa. Sự hiểu lầm này dẫn đến việc giảm cân không đúng cách, ảnh hưởng đến sự phát triển chiều cao, thể chất và trí não của trẻ.

Đối với béo phì ở trẻ em, cần xác định hai loại nguyên nhân chính:

Nhóm đầu tiên và phổ biến nhất là béo phì dinh dưỡng hay còn gọi là béo phì đơn thuần. Béo phì đơn giản là kết quả của sự kết hợp của nhiều yếu tố, là sự tương tác giữa di truyền và môi trường. Nguyên nhân chính là sự cân bằng năng lượng thay đổi khi năng lượng ăn vào lớn hơn năng lượng tiêu hao, dẫn đến tích tụ mỡ.

Loại thứ hai là béo phì bệnh lý, là do rối loạn chuyển hóa của cơ thể thông qua hoạt động của hệ thần kinh, tuyến yên, tuyến thượng thận, tuyến giáp, tuyến tụy và các tuyến nội tiết khác, nhưng tỷ lệ ít.

Cần phân biệt xem con bạn đang được điều trị giảm cân phù hợp và hiệu quả ở nhóm nào. Do hậu quả của việc thừa cân béo phì, nếu không được điều trị sẽ có nguy cơ cao huyết áp, tai biến mạch máu não, mỡ máu cao dẫn đến các bệnh mãn tính như nhồi máu cơ tim, tiểu đường, thoái hóa khớp và một số bệnh ung thư khi trưởng thành…… Ngoài ra, nó ảnh hưởng đến tâm lý của trẻ, giảm hoạt động xã hội, thậm chí trẻ béo phì còn có nguy cơ mắc các biến chứng khác như tắc nghẽn ngưng thở khi ngủ.

Hoặc

Giảm chậm 2-4 kg/năm

Mục tiêu của các can thiệp dinh dưỡng là đạt được cân nặng và sức khỏe lý tưởng ở trẻ theo bảng tham chiếu tốc độ tăng trưởng bằng cách làm chậm hoặc ngừng tăng cân. Vì vậy, cần kiểm soát và duy trì chiều cao, cân nặng lý tưởng để đảm bảo trẻ phát triển tốt theo độ tuổi.

Vì cơ thể trẻ đang phát triển nên điều trị béo phì ở trẻ không phải là giảm cân mà là giảm tốc độ tăng cân hoặc tránh tăng thêm cân để giữ cho con bạn phát triển chiều cao. Hãy để trẻ tiếp tục tăng cân chậm theo thời gian, có thể kéo dài 1 – 2 năm hoặc hơn, tùy thuộc vào độ tuổi, cân nặng và sự phát triển của trẻ. Nếu trẻ tăng cân quá mức, trẻ có thể từ từ sụt 2 – 4 kg/năm.

Thận trọng khi điều trị béo phì

Trong quá trình điều trị bệnh béo phì ở trẻ, điều quan trọng nhất là điều chỉnh chế độ ăn để giảm bớt năng lượng ăn vào. Đó là xây dựng thực đơn cân đối, hợp lý, phối hợp nhiều loại thực phẩm trong một bữa ăn và đủ dinh dưỡng. Các bữa ăn ngoài trời có kiểm soát (ví dụ như ở trường) được khuyến khích để đảm bảo cân bằng năng lượng.

Đảm bảo uống đủ nước, cho trẻ uống sữa không đường, trẻ lớn uống sữa ngoài cho người gầy. Cần tăng cường rau, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt. Hạn chế chất béo dưới 25% tổng lượng calo (hạn chế đồ chiên rán) và hạn chế đường.

Quan tâm: Cách giảm cân hiệu quả mà không cần ăn kiêng!

Ăn thường xuyên và tránh bỏ bữa. Đừng để trẻ quá đói (vì trẻ sẽ ăn nhiều hơn vào bữa tiếp theo khi đói, tạo điều kiện cho chất béo tích tụ nhanh hơn). Ăn nhiều hơn vào buổi sáng và ít hơn vào buổi chiều và buổi tối. Đừng ăn trước khi đi ngủ.

Khuyến khích trẻ nhai kỹ vì ăn chậm giúp trẻ có cảm giác no và ngừng ăn khi đã no. Nếu bạn ăn quá nhanh, bạn sẽ ăn nhiều hơn mức cần thiết. Tránh cho trẻ nhai kẹo cao su khiến trẻ không muốn nhai.

Ngoài việc điều chỉnh chế độ dinh dưỡng, trẻ cũng cần tăng cường vận động để tăng tiêu hao năng lượng. Đảm bảo cung cấp đầy đủ vitamin và khoáng chất theo độ tuổi để đáp ứng nhu cầu phát triển của cơ thể.